Μαίρη Μιχαήλ & Χαρίκλεια Πολυνίκη, Κλινικοί Ψυχολόγοι
Αλήθεια πόσες φορές ευχήθηκες να είσαι στο σπίτι χωρίς να σε ενοχλεί κανείς, χωρίς απρόσμενες επισκέψεις και χωρίς ιδιαίτερες υποχρεώσεις; Η ευχή σου πραγματοποιήθηκε αλλά υπάρχει κάτι το ενοχλητικό: ο κορωνοϊός.
Τα παράπονα που είχαμε από τη ζωή μας ότι με τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας δεν είχαμε χρόνο να ξεκουραστούμε έρχονται τελικά να μετατραπούν σε «τι καλά που είμασταν προηγουμένως».
Η υποχρεωτική απομόνωση και απόσταση από τους άλλους ανθρώπους είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της σωματικής μας υγείας τι γίνεται όμως με την ψυχική μας υγεία;
Αν αναλογιστούμε άλλες παρόμοιες καταστάσεις που βίωσαν οι άνθρωποι (πόλεμοι, επιδημίες, κτλ) τέτοιου είδους κρίσεις φαίνεται να ενεργοποιούν έντονα συναισθήματα όπως μελαγχολία, θυμό, θλίψη, άγχος και φόβο. Πιο έντονα θα λέγαμε ότι είναι τα συναισθήματα του άγχους λόγω της απώλειας ελέγχου και ο φόβος για τη σωματική μας υγεία (φόβος του θανάτου). Οι έντονες αρνητικές σκέψεις μας κατακλύζουν με αποτέλεσμα την απώλεια της διάθεσης, μείωση της όρεξης, αυπνία , ευερεθιστότητα.
Παρεμφερείς ασθένειες που αντιμετωπίσαμε τα τελευταία χρόνια (π.χ. εποχιακή γρίπη) δεν μας υποχρέωσαν σε κοινωνική απομόνωση οπόταν τα συναισθήματα είναι πρωτόγνωρα και δύσκολα στη διαχείριση.
Διανύουμε μια περίοδο παγκόσμιας απομόνωσης θα λέγαμε για το κοινό καλό, επομένως για να καταφέρουμε να βγούμε από αυτή την πολυτελή φυλακή μας αλώβητοι θα πρέπει να απασχολήσουμε το μυαλό και το σώμα μας με δραστηριότητες που θα είναι σύμμαχοι μας αυτή την απομονωτική περίοδο.
Αρχικά για να μειώσουμε το άγχος και το φόβο που νιώθουμε καλό θα ήταν να ξεκινήσουμε με τα πρακτικά ζητήματα που μας απασχολούν. Το πιο απλό και εύκολο είναι να μείνουμε σπίτι μειώνοντας με αυτό τον τρόπο τις πιθανότητες να νοσήσουμε οι ίδιοι και αποτρέποντας την εξάπλωση του κορωνοϊού. Για να είμαστε ασφαλής στο σπίτι μας απαγορεύουμε τις επισκέψεις άλλων ατόμων, απολυμαίνουμε τις επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες σε μικρόβια και πλένουμε τα χέρια μας όποτε ακουμπήσουμε κάπου. Για να αποφύγουμε συχνές επισκέψεις στο σουπερμάρκετ αγοράζουμε πράγματα τα οποία θα διαρκέσουν περισσότερο και θα καλύψουν τις ανάγκες μας. Επίσης, αποφεύγουμε τις άσκοπες μετακινήσεις μειώνοντας έτσι το άγχος να κολλήσουμε τον ιό.
Τέλος, η ενημέρωση για το τι συμβαίνει στη χώρα μας είναι απαραίτητη αλλά προσπαθούμε να ενημερωνόμαστε από έγκυρες και αξιόπιστες πηγές που δεν προσπαθούν απλά να λάβουν περισσότερα «κλικ» σπέρνοντας τον πανικό.
Η πλήξη είναι κοινό συναίσθημα σε όλους αυτή την περίοδο αλλά πρέπει να βρούμε τρόπους να την καταπολεμήσουμε και να διαχειριστούμε τις μέρες που βρισκόμαστε στο σπίτι. Η τεχνολογική ανάπτυξη μας δίνει τη δυνατότητα να διατηρήσουμε τις κοινωνικές μας επαφές και σχέσεις. Τηλεόραση, κινητό τηλέφωνο, υπολογιστές είναι μόνο μερικά από τα μέσα που μας προσφέρει η σύγχρονη κοινωνία για διασκέδαση, ενημέρωση, δουλειά αλλά και κοινωνικοποίηση. Μπορούμε να ξοδέψουμε τον χρόνο μας βλέποντας ταινίες, παίζοντας παιγνίδια και δουλεύοντας από το σπίτι. Αλλά το πιο σπουδαίο που μας προσφέρει η τεχνολογία είναι η ευκαιρία να δούμε τους αγαπημένους μας μέσω βίντεο-κλήσης. Με αυτό τον τρόπο υπάρχει ακόμα η επαφή και δεν χάνουμε σημαντικές στιγμές με τους δικούς μας ανθρώπους. Επίσης, θα πρέπει εμείς αλλά και τα αγαπημένα μας πρόσωπα να νιώθουμε ότι αν και σε καραντίνα ακόμα έχουμε ανθρώπους δίπλα μας για να μας στηρίξουν και να νοιαστούν για εμάς.
Ας εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία που έχουμε να ασχοληθούμε με πράγματα που θα θέλαμε να κάνουμε αλλά λόγω έλλειψης χρόνου στο παρελθόν δεν τα καταφέραμε. Για παράδειγμα, κάποιο χόμπι, τακτοποίηση προσωπικών χώρων, εκμάθηση καινούριας γλώσσας ή μαθήματα χορού μέσω ίντερνετ.
Τέλος, αν υπάρχει έντονο άγχος το οποίο δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε μια άσκηση χαλάρωσης όπως είναι η διαφραγματική αναπνοή βοηθά αρκετά. Κάθε φορά που νιώθετε ότι χρειάζεστε να χαλαρώσετε καθίστε αναπαυτικά, κλείστε τα μάτια, σκεφτείτε μια όμορφη εικόνα που σας ηρεμεί ή ένα μαγευτικό τοπίο και πάρτε βαθιές αναπνοές. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε διαλογισμό και γιόγκα με διάφορα βίντεο στο ίντερνετ σαν οδηγό σας.
Ακόμη, η διαχείριση και συνειδητοποίηση των αρνητικών σκέψεων είναι εξαιρετικά χρήσιμη αυτή την περίοδο. Κρατήστε ένα ημερολόγιο με τις αρνητικές σας σκέψεις για να βρείτε την κύρια πηγή του άγχους. Μπορείτε να γράφετε ποιο ήταν το ερέθισμα που σας προκάλεσε το άγχος και πως το διαχειριστήκατε. Στη συνέχεια μπορείτε να τα διαβάσετε όλα για να κρίνετε ποιος τρόπος διαχείρισης της στρεσογόνας κατάστασης σας βοήθησε περισσότερο με σκοπό να τον επαναλάβετε μελλοντικά αν έρθετε ξανά σε παρόμοια κατάσταση. Ο καθένας λόγω διαφορετικών εμπειριών, τραυμάτων και τρόπου σκέψης επηρεάζεται αλλιώς από τέτοιες καταστάσεις. Το να ανατρέξουμε σε παρελθοντικές δύσκολες στιγμές και να θυμηθούμε τι μας βοήθησε τότε και ποιες ήταν οι κύριες σκέψεις είναι αρκετά βοηθητικό.
Επίσης, η υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με ήπια σωματική άσκηση στο σπίτι είναι παράγοντες που βοηθούν στη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής μας υγείας.
Ακόμη και το πιο τρομακτικό στοιχείο της πανδημίας, η συνειδητοποίηση ότι δεν έχουμε τον απόλυτο έλεγχο της ζωής μας και η ευαλωτότητα μπορούν να οδηγήσουν σε κάτι θετικό, στη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι δεν είμαστε αθάνατοι και τη συμφιλίωση με τον θάνατο.
Ας δούμε αυτή τη δύσκολη περίοδο σαν μια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τη ζωή μας, να εκτιμήσουμε τα απλά και καθημερινά πράγματα που τελικά απολαμβάναμε αλλά δεν είμασταν σε θέση να αντιληφθούμε πριν και που δυστυχώς έπρεπε να υποχρεωθούμε για να αξιολογήσουμε.
Ας μην ξεχνάμε ότι αυτή η κατάσταση είναι προσωρινή και η ευθύνη μας είναι να προστατέψουμε τους εαυτούς μας και τους συνανθρώπους μας μένοντας σπίτι για να έχουν όλοι την ευκαιρία να επανέλθουν στην προηγούμενη τους καθημερινότητα σύντομα με τη συνειδητοποίηση της πραγματικής αξίας της ζωής.
«Όλοι έχουμε ένα ανυποψίαστο απόθεμα δύναμης που αναδύεται όταν η ζωή μας βάζει σε δοκιμασίες»
Isabel Allende