Μαίρη Μιχαήλ και Χαρίκλεια Πολυνείκη, Κλινικοί Ψυχολόγοι
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε για το μπούλινγκ, τον σχολικό εκφοβισμό δηλαδή, ο οποίος γίνεται εις βάρος παιδιών που μπορεί να έχουν διάφορα χαρακτηριστικά, όχι μόνο εξωτερικά. Τώρα, και ειδικά τους τελευταίους μήνες, η σχολική κοινότητα φαίνεται να είναι αντιμέτωπη και με το μπούλινγκ λόγω κορωνοϊού. Δηλαδή, ενδέχεται μαθητές να δέχονται μπούλινγκ από συμμαθητές τους με την επιστροφή τους στο σχολείο από το οποίο απουσίασαν είτε ως επιβεβαιωμένο περιστατικό κορωνοϊού είτε ως στενή επαφή κρούσματος και χρειάστηκε να μείνουν σε καραντίνα.
Πολλές φορές τα παιδιά δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσουν τα όρια μεταξύ του πειράγματος, του αστείου και του μπούλινγκ, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις η κατάσταση να ξεφεύγει. Ειδικοί τονίζουν ότι σε αυτή τη νέα μας πραγματικότητα, όπου ο κορωνοϊός τους τελευταίους μήνες είναι αναπόσπαστό της κομμάτι, οικογένεια και σχολείο παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση, στη διαχείριση αλλά και στην πρόληψη των πιο πάνω δυσάρεστων φαινομένων.
Όπως δήλωσαν στον «Φ» οι κλινικοί ψυχολόγοι Μαίρη Μιχαήλ και Χαρίκλεια Πολυνείκη, ο ρόλος των γονέων είναι πολύ σημαντικός και το κλειδί βρίσκεται στη δουλειά που αυτοί έχουν κάνει πριν καν χρειαστεί να φτάσουν στο σημείο να θωρακίσουν τα παιδιά τους, είτε αυτά θα επιστρέψουν στο σχολείο είτε αν θα υποδεχτούν συμμαθητές τους που έλειψαν λόγω περιορισμού. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, είναι πολύ σημαντικός ο τρόπος που εκφράζονταν όλο αυτό τον καιρό οι γονείς, η στάση, η συμπεριφορά και οι απόψεις τους για τον κορωνοϊό. Για παράδειγμα, γονείς οι οποίοι όλο αυτό το διάστημα εκφράζονταν ήπια και προσεχτικά μάλλον θα έχουν ευκολότερο έργο να κάνουν στην προετοιμασία των παιδιών τους, σε σχέση με άλλους γονείς που ενδεχομένως εκφράζονταν πολύ πιο έντονα και υπερβολικά αλλά και με φόβο απέναντι στον κορωνοϊό, την πανδημία κι ενδεχομένως σε ανθρώπους που έχουν νοσήσει.
Για την προετοιμασία των παιδιών, η κ. Πολυνείκη ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μην τρομοκρατούν τα παιδιά, να μην αφήνουν να έχουν πρόσβαση σε ειδήσεις που είναι σκληρές γύρω από το θέμα του κορωνοϊού, να διδάσκουν και να συμβουλεύουν για την τήρηση των μέτρων προστασίας αλλά χωρίς να δημιουργούν άγχος και τρόμο στα παιδιά.
Από πλευράς της η κ. Μιχαήλ επεσήμανε ότι είναι σημαντικό πριν το παιδί επιστρέψει στο σχολείο έπειτα από κάποιες μέρες που ήταν σε περιορισμό οι γονείς να συζητήσουν μαζί του. Να του μιλήσουν και να το κάνουν να τους ανοιχτεί για το πώς το ίδιο αισθάνεται που θα επιστρέψει στο σχολείο και θα συναντήσει ξανά τους φίλους, τους συμμαθητές και τους δασκάλους του. Σε αυτό το πλαίσιο συζήτησης, η δρ Μιχαήλ αναφέρει ότι οι γονείς είναι καλό να προετοιμάσουν το παιδί ακόμα και για το ενδεχόμενο να εισπράξει κάποια σχόλια ή να αισθανθεί απομονωμένο. Υπό αυτό το πρίσμα, οι γονείς είναι βασικό να τονίζουν στο παιδί τα θετικά του σχολείου αλλά και το ότι ο κορωνοϊός δεν είναι μία μόνιμη ασθένεια που αλλοιώνει είτε το ίδιο παιδί είτε τους συμμαθητές του. Επίσης, είναι σημαντικό να μεταφέρουν στο παιδί ότι ακόμα και μια αρνητική συμπεριφορά που ενδεχομένως δεχτούν θα είναι μία κατάσταση προσωρινή.
Τόσο η δρ Πολυνείκη όσο και η δρ Μιχαήλ αναφέρθηκαν και στην περίπτωση που ένα παιδί έχει νοσήσει από κορωνοϊό, όπως και οι γονείς του, κάτι που είναι πολύ πιθανόν. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς μπορούν να πουν στο παιδί ότι όπως εκείνο επιστρέφει μετά από μέρες στο σχολείο, έτσι και αυτοί επιστρέφουν στη δουλειά τους, έχοντας την ίδια αγωνία αλλά και τις ίδιες εμπειρίες με αυτό.
To βάρος στους δασκάλους
Ιδιαίτερη αναφορά στην αντιμετώπιση του μπούλινγκ, εξίσου σημαντικό είναι το κομμάτι του σχολείου και δη, του δασκάλου. Για αυτό, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, είναι απαραίτητο οι εκπαιδευτικοί να έχουν τα αντανακλαστικά τους σε εγρήγορση για να μπορέσουν να το αντιμετωπίσουν σε περίπτωση που το εντοπίσουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποια παιδιά δεν θα μιλήσουν για το μπούλινγκ που δέχονται αλλά ενδεχομένως θα το δείξουν με τη συμπεριφορά τους (π.χ. άρνηση να πάνε στο σχολείο, ανάπτυξη φοβιών, στρες κ.λπ.), με τους γονείς να είναι αυτοί που πρέπει να το παρατηρήσουν και να επέμβουν.
Σημειώνεται ότι για το θέμα του μπούλινγκ μέσα σε αυτές τις συνθήκες της πανδημίας που βιώνουμε, έχει εκδώσει συγκεκριμένες οδηγίες και συμβουλές για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του υπουργείου Παιδείας.
Οι γονείς να μιλήσουν στα παιδιά
Αναφορικά με τα παιδιά που θα έχουν σύντομα συμμαθητές πίσω στο σχολείο, είναι αναγκαίο να πάρουν συμβουλές από τους γονείς για το πώς θα τους αντιμετωπίσουν. Όπως ανέφεραν οι κλινικοί ψυχολόγοι, είναι σημαντικό οι γονείς να τους μιλήσουν για τον κορωνοϊό, να εξηγήσουν ότι δεν άλλαξε κάτι στους φίλους τους και ότι δεν είναι καθόλου απίθανο αυτό να συμβεί και στους ίδιους.
Στο σημείο αυτό, όπως αναφέρουν οι δρ. Μιχαήλ και Πολυνίκη είναι πολύ σημαντικό να ξεκαθαρίσει ότι ο κορωνοϊός δεν αφορά μόνο παιδιά με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και εθνικότητες (γλώσσα, θρησκεία, καταγωγή κ.α.). Κι αυτό διότι για να μην υπάρξει και ρατσιστικό μπούλινγκ.
*Η παραπάνω συνέντευξη παραχωρήθηκε στην κα Ευαγγελία Σιζοπούλου , https://www.philenews.com.