17 Ιανουαρίου, 2024 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Κατανόηση της Δυσαριθμησίας: Αιτίες, Πρώιμη Ανίχνευση και ο Ρόλος της Ειδικής Εκπαίδευσης

Μαρία Γιαννακού, Ειδική Παιδαγωγός

 

Η δυσαριθμησία αποτελεί μια μαθησιακή διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να κατανοεί και να ασχολείται με μαθηματικά έννοιες και διαδικασίες. Ενώ το άτομο μπορεί να έχει διάφορα πλεονεκτήματα και αδυναμίες σε διάφορους εκπαιδευτικούς τομείς, η δυσαριθμησία επηρεάζει συγκεκριμένα την ικανότητα σε αριθμητικό και μαθηματικό σκέλος.

 

 

Η δυσαριθμησία είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται και να κατανοεί πληροφορίες μαθηματικού περιεχομένου. Αυτά τα άτομα μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αριθμητική, την κατανόηση μαθηματικών συμβόλων, και την κατανόηση αφηρημένων μαθηματικών εννοιών. Αυτή η κατάσταση δεν υποδηλώνει χαμηλή νοημοσύνη, και εκείνοι που επηρεάζονται από τη δυσαριθμησία συχνά εξακολουθούν να ξεχωρίζουν σε άλλους γνωστικούς τομείς.

 

 

Αιτίες της Δυσαριθμησίας:

Οι ακριβείς αιτίες της δυσαριθμησίας δεν είναι πλήρως κατανοητές, αλλά πιστεύεται ότι έχει νευροβιολογική προέλευση. Γενετικοί παράγοντες, διαφορές στη δομή και λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς και περιβαλλοντικές επιρροές, ενδέχεται να συμβάλλουν στην εμφάνιση της δυσαριθμησίας. Επιπλέον, άτομα με δυσαριθμησία μπορεί να αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην εργασιακή μνήμη, στην χωρική επεξεργασία και στις εκτελεστικές λειτουργίες, οι οποίες όλες έχουν ρόλο στον μαθηματικό συλλογισμό.

 

 

Η έγκαιρη ανίχνευση της δυσαριθμησίας είναι κρίσιμη για την εφαρμογή πρώιμων παρεμβάσεων. Συνήθη σημάδια δυσαριθμησίας σε μικρά παιδιά περιλαμβάνουν δυσκολίες στην εκμάθηση του μετρήματος, προβλήματα στην αναγνώριση και κατανόηση αριθμητικών συμβόλων, και δυσκολίες στην κατανόηση βασικών αριθμητικών πράξεων. Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς πρέπει να είναι προσεκτικοί σε συνεχείς δυσκολίες στη μαθηματική κατανόηση και να αναζητούν επαγγελματικές αξιολογήσεις εάν υπάρχουν ανησυχίες.

 

 

Η ειδική εκπαίδευση διαδραματίζει καίριο ρόλο στην υποστήριξη παιδιών με δυσαριθμησία. Το Πρόγραμμα Εξατομικευμένης Εκπαίδευσης (IEPs) μπορεί να προσαρμοστεί για να αντιμετωπίσει τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε μαθητή. Ορισμένες αποτελεσματικές στρατηγικές και παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:

Πολυαισθητηριακή Διδασκαλία: Η συμπερίληψη πολλαπλών αισθήσεων, όπως αφή και όραση, μπορεί να βελτιώσει την αριθμητική κατανόηση.

Εκπαιδευτικά Παιχνίδια: Η χρήση συγκεκριμένων αντικειμένων και παιχνιδιών βοηθά στην κατανόηση αφηρημένων μαθηματικών εννοιών.

Οπτικά Βοηθήματα: Οπτικές αναπαραστάσεις και διαγράμματα μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών και την επίλυση προβλημάτων.

Ενσωμάτωση Τεχνολογίας: Εκπαιδευτικές εφαρμογές και λογισμικό σχεδιασμένο για τους μαθητές με δυσαριθμησία μπορούν να παρέχουν διαδραστικές και εξατομικευμένες εκπαιδευτικές εμπειρίες.

Ομαδική Διδασκαλία: Η ατομική ή ομαδική διδασκαλία επιτρέπει την παροχή πιο στοχευμένης υποστήριξης και προσαρμοσμένων εκπαιδευτικών εμπειριών.

 

 

Παρόλο που η δυσαριθμησία είναι μία δύσκολη μαθησιακή διαταραχή, με την έγκαιρη ανίχνευση και τις κατάλληλες παρεμβάσεις, τα παιδιά που πάσχουν από δυσαριθμησία μπορούν να ευδοκιμήσουν ακαδημαϊκά. Το πρόγραμμα ειδικής εκπαίδευσης διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ενδυνάμωση των μαθητών με δυσαριθμησία, καθώς ασχολείται με εξατομικευμένες στρατηγικές υποστήριξης. Με την προώθηση ενός υποστηρικτικού και συμπεριληπτικού περιβάλλοντος μάθησης, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά με δυσαριθμησία να αναπτύξουν μαθηματικές δεξιότητες και να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους για τις ακαδημαϊκές τους ικανότητες.

 

 

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

Ansari, D., & The Understood Team. (χ.χ.). What is dyscalculia? Ανάκτηση από Understood: https://www.understood.org/en/articles/what-is-dyscalculia

Chinn, S. (2015). The Routledge International Handbook of Dyscalculia and Mathematical Learning Difficulties. New York: Routledge.

Henderson, A. (2012). Dyslexia, Dyscalculia and Mathematics: A practical guide. Routledge.

1 Νοεμβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Οι εγκεφαλικοί λοβοί και η σχέση τους με τη γλώσσα

Γεωργία Ευθυμίου, Λογοπαθολόγος/Λογοθεραπεύτρια

Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια αποτελούνται από τέσσερα μέρη και συγκεκριμένα τους λοβού του εγκεφάλου. Οι εγκεφαλικοί λοβοί είναι, από μπροστά προς τα πίσω, μετωπιαίος λοβός, κροταφικός λοβός, βρεγματικός λοβός και ινιακός λοβός. Ο κάθε λοβός έχει το δικό του ρόλο στη γλώσσα χωρίς ωστόσο να είναι ανεξάρτητα αφού συνδέονται όλα μεταξύ τους και αλληλοεπηρεάζονται.

Ο μετωπιαίος λοβός συνδέεται άμεσα με τη γλώσσα μέσω μιας μικρής περιοχής, του αριστερού μετωπιαίου λοβού, που ονομάζεται περιοχή Broca. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι υπεύθυνη για την έκφραση της γλώσσας και πιο απλά για την ομιλία. Επιπλέον η πίσω περιοχή του μετωπιαίου λοβού είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο των λεπτών κινήσεων π.χ. οι κινήσεις των αρθρωτών της γλώσσας κατά την ομιλία. Άτομα με βλάβη στη περιοχή Broca διαγιγνώσκονται με αφασία τύπου Broca και το κυριότερο χαρακτηριστικό τους είναι ότι ενώ είναι σε θέση να κατανοήσουν τον συνομιλητή τους αδυνατούν να παράγουν λόγο (ομιλία). Γενικά βλάβες στο μετωπιαίο λοβό μπορούν να προκαλέσουν μεταξύ άλλων, απώλεια λεπτής κινητικότητας, φτωχό κινητικό συντονισμό, διαταραχή της προσοχής, κοινωνική απόσυρση, καθυστέρηση στη σκέψη και διαταραχές μνήμης.

Μια από τις πολλές λειτουργίες του κροταφικού λοβού είναι η επεξεργασία των ακουστικών πληροφοριών, η κατανόηση δηλαδή των όσων ακούμε. Όπως συμβαίνει και στον αριστερό μετωπιαίο λοβό έτσι και στον αριστερό κροταφικό λοβό εντοπίζεται μια άλλη περιοχή η οποία ονομάζεται περιοχή Wernicke η οποία είναι υπεύθυνη για την κατανόηση του λόγου. Άτομα με βλάβη στη συγκεκριμένη περιοχή διαγιγνώσκονται με αφασία τύπου Wernicke με κύριο χαρακτηριστικό τους την αδυναμία τους να κατανοήσουν τα όσα τους λέει ο συνομιλητής τους παράγοντας ασυνάρτητες τις πλείστες φορές προτάσεις αφού η ικανότητα παραγωγής ομιλίας δεν έχει χαθεί. Επιπλέον βλάβες στον κροταφικό λοβό μπορούν να προκαλέσουν μεταξύ άλλων δυσκολίες στην κατανόηση της ανάγνωσης και δυσκολίες στη γραπτή γλώσσα.

Ο βρεγματικός λοβός σχετίζεται με τις γενικές αισθήσεις (αφή, γεύση, αίσθηση πόνου, θερμοκρασίας, πίεσης κλπ.), με την αντίληψη των αντικειμένων στο χώρο, με την κατανόηση και τη χρήση του λόγου και με την έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων. Επιπρόσθετα, ο αριστερός βρεγματικός λοβός είναι υπεύθυνος για τη γραφή η οποία είναι λειτουργία του προφορικού λόγου. Τυχών βλάβη στον βρεγματικό λοβό μπορεί να προκύψει (ανάλογα με την περιοχή της βλάβης) αφασία με κυριότερο σύμπτωμα την αδυναμία του ατόμου να εκφραστεί γλωσσικά. Βλάβες στον βρεγματικό λοβό μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αγνωσία, αδυναμία δηλαδή αναγνώρισης αντικειμένων, η αλεξία όπου το άτομο δυσκολεύεται σημαντικά στην ανάγνωση των λέξεων και η αγραφία όπου το άτομο παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες στη γραφή.

Ο ινιακός λοβός είναι υπεύθυνος για την επεξεργασία των οπτικών πληροφοριών. Τυχών βλάβη στον ινιακό λοβό μπορεί να προκαλέσει φλοιώδη τύφλωση. Άτομα με φλοιώδη τύφλωση, ενώ τα μάτια τους παραμένουν ανεπηρέαστα, αδυνατούν να αντιληφθούν και να συνδέσουν τις οπτικές πληροφορίες.

 

 

 

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

Κουρτέση, Γ. Χ. (2012). Λειτουργία του μετωπιαίου λοβού και γενετικοί πολυμορφισμοί στη νόσο του Parkinson (No. GRI-2012-8439). Aristotle University of Thessaloniki..

Πουραϊμη, Ι. (2019). Σχεδίαση ηλεκτρονικής εφαρμογής για την αξιολόγηση της αντιληπτικής ικανότητας παιδιών προσχολικής ηλικίας

Butterbaugh, G., Olejniczak, P., Roques, B., Costa, R., Rose, M., Fisch, B., … & Skinner, J. (2004). Lateralization of temporal lobe epilepsy and learning disabilities, as defined by disability‐related civil rights law. Epilepsia45(8), 963-970.

 

30 Οκτωβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Διαταραχές Αισθητηριακής Επεξεργασίας-Στοματική Επεξεργασία

Με τον όρο “Αισθητηριακή Επεξεργασία” αναφερόμαστε στον τρόπο με τον οποίο το νευρικό μας σύστημα λαμβάνει, επεξεργάζεται και οργανώνει τα ερεθίσματα που λαμβάνει από τις αισθήσεις μας.

Η κατάσταση κατά την οποία, τα αισθητηριακά ερεθίσματα αφενός δεν οργανώνονται και αφετέρου δεν μετατρέπονται στις κατάλληλες κινητικές αλλά και συμπεριφορικές αντιδράσεις, αναφέρεται ως “Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας”.

Πως όμως το κάθε αισθητηριακό σύστημα επηρεάζει τις διαφορετικές πτυχές της ανάπτυξης αλλά και της μάθησης ενός παιδιού;

30 Οκτωβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Διαταραχές Αισθητηριακής Επεξεργασίας-Οσφρητική Επεξεργασία

Δώρα Γιαννούτσου, Εργοθεραπεύτρια

Με τον όρο “Αισθητηριακή Επεξεργασία” αναφερόμαστε στον τρόπο με τον οποίο το νευρικό μας σύστημα λαμβάνει, επεξεργάζεται και οργανώνει τα ερεθίσματα που λαμβάνει από τις αισθήσεις μας.

Η κατάσταση κατά την οποία, τα αισθητηριακά ερεθίσματα αφενός δεν οργανώνονται και αφετέρου δεν μετατρέπονται στις κατάλληλες κινητικές αλλά και συμπεριφορικές αντιδράσεις, αναφέρεται ως “Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας”.

Πως όμως το κάθε αισθητηριακό σύστημα επηρεάζει τις διαφορετικές πτυχές της ανάπτυξης αλλά και της μάθησης ενός παιδιού;

12 Οκτωβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Ανάπτυξη συναισθηματικής ρύθμισης

Μαίρη Μιχαήλ, Κλινική Ψυχολόγος

Τα συναισθήματα μας βοηθούν να αντιληφθούμε πώς νιώθουμε και να επιλέξουμε τον τρόπο που θα αντιδράσουμε σε μια κατάσταση που συμβαίνει στο περιβάλλον μας.
Βάσει της ερμηνείας που θα δώσουμε στο περιστατικό που βιώνουμε, είτε θετική είτε αρνητική, επιλέγουμε και τη συμπεριφορά μας.

Η συναισθηματική ρύθμιση είναι η ικανότητα να μπορούμε να ελέγχουμε τα συναισθήματα μας και να έχουμε τη δυνατότητα να επιλέγουμε συνειδητά την αντίδραση μας στις καταστάσεις.

Επιπλέον, συναισθηματική ρύθμιση σημαίνει να αφήνω τον εαυτό μου να βιώνει τα συναισθήματα χωρίς να τα απωθεί ή να τα αρνείται.

Στη δεύτερη περίπτωση δίνω την ευκαιρία στον εαυτό μου να παρατηρήσω τις αντιδράσεις στο σώμα μου και να κατανοήσω πόσο δυνατό είναι το συναίσθημα και τους λόγους που το νιώθω.

Ως γονείς είστε το δυνατότερο παράδειγμα και πρότυπο για τα παιδιά σας. Κάντε εσείς την αρχή, ρυθμίζοντας τα δικά σας συναισθήματα και τα παιδιά θα σας ακολουθήσουν.

10 Οκτωβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

⭐️ Διαφορετικότητα ⭐️

Γεωργία Ευθυμίου, Λογοπαθολόγος/Λογοθεραπεύτρια

Ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχει μια συνεχής σύγκριση με το μέσο όρο, με όσα θεωρούμε αποδεκτά. Και ενώ ξέρουμε πως όλοι είμαστε διαφορετικοί, δύσκολα το αποδεχόμαστε και άθελά μας απαγορεύουμε και στους άλλους να είναι διαφορετικοί για το καλό τους!
Το να μην ανήκεις στο μέσο όρο, είναι εντάξει όπως και:
⭐️ Να δείχνεις διαφορετικός.
⭐️ Να σκέφτεσαι διαφορετικά.
⭐️ Να είσαι καλός μόνο σε ένα γνωστικό αντικείμενο.
⭐️ Να δυσκολεύεσαι σε κάποιο άλλο γνωστικό αντικείμενο.
⭐️ Να μην καταλαβαίνεις τα πάντα με την πρώτη προσπάθεια.
Αυτό που μπορεί εσύ να ξέρεις να κάνεις πολύ καλά μπορεί για κάποιον άλλο να είναι ο χειρότερός του εφιάλτης. Και αν κάτι δυσκολεύει εσένα μπορεί για κάποιον άλλο να είναι παιχνιδάκι.
Η ικανότητα σου να προσαρμόζεσαι σε νέες γνωστικές δεξιότητες ή κοινωνικές συνθήκες:
⭐️ Δεν σε μειώνει!
⭐️ Δεν σε κάνει να φαίνεσαι χαζός!
⭐️ Δεν σε κάνει ανεπαρκή!
⭐️ Δεν σε κάνει σημαντικότερο!
⭐️ Δεν σε κάνει εξυπνότερο!
Είσαι απλά ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ!
«Θυμήσου ότι είσαι μοναδικός. Αν αυτό δεν αξιοποιηθεί, τότε κάτι υπέροχο έχει χαθεί».
Μάρθα Γκράχαμ, 1894-1991, Αμερικανίδα χορογράφος.

3 Οκτωβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Κοινή Προσοχή

Γεωργία Ευθυμίου, Λογοπαθολόγος/Λογοθεραπεύτρια

Κοινή προσοχή είναι η δεξιότητα κατά την οποία εσείς και το παιδί σας επικεντρώνετε την προσοχή σας σε ένα αντικείμενο ή ένα γεγονός. Αναπτύσσεται στην ηλικία των 9 μηνών και παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της επικοινωνίας. Με βάση τη βιβλιογραφία η φτωχή ή η απούσα κοινή προσοχή, οδηγεί σε διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές.
Ενδεικτικά:
  • Υποστηρίζει την εκμάθηση λέξεων.
  •  Υποστηρίζει την ικανότητα μας για συνεργασία.

 

28 Σεπτεμβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

«Είμαι θυμωμένη/νος»

Μαίρη Μιχαήλ, Κλινική Ψυχολόγος

Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα το οποίο βιώνουμε σε διάφορες καταστάσεις της ζωής μας.
Ωστόσο, για τα παιδιά μπορεί να είναι πιο δύσκολο να διαχειριστούν και να εκφράσουν τον θυμό τους λειτουργικά με αποτέλεσμα να εκδηλώνουν αυτοκαταστροφικές ή βίαιες συμπεριφορές.
Ως ενήλικες μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά πώς να διαχειρίζονται τον θυμό τους χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες για την περίσταση τεχνικές:
  •  Γινόμαστε παράδειγμα προς μίμηση.
  •  Χρησιμοποιούμε «βοηθητικές» φράσεις για τις δύσκολες στιγμές.
  •  Διδάσκουμε τεχνικές αναγνώρισης συναισθημάτων.

19 Σεπτεμβρίου, 2022 by Δώρα Γιαννούτσου 0 Comments

Ασκήσεις Ρύθμισης Συναισθημάτων

Μαίρη Μιχαήλ, Κλινική Ψυχολόγος

Τόσο τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες πολλές φορές δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους και να βοηθήσουν τον εαυτό τους να χαλαρώσει.

Ωστόσο, σαν ενήλικες είναι σημαντικό να μην θυμώνουμε ή να κάνουμε κριτική στα παιδιά.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να τα βοηθήσουμε συζητώντας και επιλέγοντας διάφορες ασκήσεις χαλάρωσης ούτως ώστε να μάθουν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα τους, να τα διαχειρίζονται και να βρίσκουν ένα λειτουργικό τρόπο έκφρασης.

Οι τεχνικές γείωσης μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να επανακτήσουν τον έλεγχο του εαυτού τους, όταν βιώνουν μια δύσκολη κατάσταση η οποία είναι συναισθηματικά φορτισμένη.